Sterker: Schoof en Meloni leiden een belangrijke kopgroep

Luidruchtige oppositietypes als Frans Timmermans en Rob Jetten (en het erachteraan hobbelende kneuzencircus waar bijvoorbeeld Henri Bontenbal, Mirjam ‘nepnieuws’ Bikker en de Dascisten van VOLT in de piste staan) hebben de afgelopen weken de mond vol van hoe Nederland zich tot het buitenbeentje van de EU heeft weten te manoeuvreren. Terwijl de overige lidstaten eensgezind ReArm Europe zouden steunen, stelt Nederland zich volgens hen op als een vrekkige boekhouder die Vladimir Poetin én Donald Trump in de kaart speelt en bovendien de Oekraïense mensenlevens die op het spel staan veronachtzaamt. Nederland slaat kortom een pleefiguur in Europa, zo echoën politici en commentatoren de woorden waarmee de onlangs overleden Frits Bolkestein een kwart eeuw geleden een eventueel premierschap van Pim Fortuyn wegzette.

Afgelopen dinsdag probeerden ze het weer tijdens het debat met Dick Schoof voorafgaand aan zijn zoveelste Europese top. Dat werd een debat met een hoofdrol voor Dilan Yesilgöz, moet beschouwer dezes tandenknarsend toegeven. Zo wist ze in minder dan 10 minuten Bontenbal én Timmermans als gepikeerde schooljongens te laten afdruipen: Nederland is volgens haar helemaal niet de Brusselse eenling zoals de heertjes onterecht voorstellen en we spelen zelfs mee in de Europese eredivisie (wat ook logisch is, Nederland is nog steeds een van de grootste nettobetalers). De VVD-voorvrouw gaf een alleraardigst staaltje effectieve debattechniek ten beste, incluis een vilein maar charmant glimlachje aan het eind. Elders in het debat zou ze Jetten en Bikker dezelfde behandeling geven.

En Claudia de Breij vs. Pieter Omtzigt

Opmerkelijk dat Dilan Yesilgöz zich juist toen het spannend werd in Den Haag, uit de voeten maakte naar Kiev. De crisissfeer van afgelopen week was juist ontstaan omdat de VVD na jaren het verzet tegen gezamenlijke EU-schulden opgaf. De liberalen die doorgaans vasthouden aan een stringent begrotingsbeleid blijken nu bereid Nederland in een schuldendrama te storten. Want iedereen kan uittekenen hoe het gaat: straks is die 150 miljard euro op en komt Ursula von der Leyen wéér met de pet in de hand – und so weiter und so fort.

Europa herbewapenen is noodzakelijk, maar dat betekent niet dat Nederland moet meebetalen voor de zwakke broeders. Dus toen minister-president Dick Schoof een wens van een meerderheid van de Tweede Kamer en drie van de vier coalitiepartijen naast zich neerlegde was het zeer ongelukkig zo niet laf dat de VVD-voorvrouw ontbrak bij de daarop volgende besprekingen.

Dat aan een afspraak met de Oekraïense president enige planning voorafgaat, is begrijpelijk; zoiets beslis je niet een dag van tevoren. Maar de reis had ook uitgesteld kunnen worden. Volodymyr Zelensky zal er ongetwijfeld begrip voor hebben gehad. Na alle Nederlandse F16’s, tanks, houwitsers en andere wapensystemen die zijn kant al waren opgekomen was de meerwaarde van de komst van de op het wereldtoneel minder dan marginale Yesilgöz naar het presidentieel paleis twijfelachtig.

Moest hier wellicht nog iets van de bucketlist worden afgestreept? Als Donald Trump en Zelensky straks hun Nobelprijs voor de Vrede hebben opgehaald, is het namelijk afgelopen met de vlieg- en treinreis naar Kiev voor PR-momentjes voor westerse politici met bezienswaardigheid Zelensky als een aapje in hun midden.

Hoe dan ook: het beeld van Yesilgöz die als het penibel wordt de kuierlatten neemt (vaandelvlucht zou een ander zeggen) beklijft. Voordeel is wel dat de VVD-leidster een punt achter de discussie heeft gezet of Kamerleden mogen afspreken met regeringsleiders. Het gekrakeel over Geert Wilders’ bezoek aan Benjamin Netanyahu was onnodig. 

Elders op het linksdraaiende digitale afvoerputje Bluesky voer zelfverklaard komediante Claudia de Breij uit tegen Pieter Omtzigt die ‘aan de verkeerde kant van de geschiedenis’ zou staan. Uiteraard met een verwijzing naar de beruchte NRC-berichtgeving uit 2017 die neerkwam op een gevalletje karaktermoord. De gretigheid van domlinks om Omtzigt pro-Russische sentimenten aan te wrijven is extra koddig omdat de NSC-leider op de zwarte lijst van het Kremlin staat en Rusland niet eens in mag.

Terwijl Omtzigt in zijn stemverklaring dinsdag helder was: “Nieuw Sociaal Contract staat pal voor Oekraïne, voor de verdediging van Oekraïne conform het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma, en ziet de urgentie voor extra investeringen in onze veiligheid en de noodzaak van het zelfstandiger worden van Europa voor zijn verdediging. Daarom moet de Europese defensie-industrie worden gestimuleerd, moeten er meer private investeringen zijn en moeten cohesiegelden worden overgeheveld naar defensie. Wij hopen dat deze initiatieven uit het plan van Von der Leyen uitgewerkt worden en roepen het kabinet op om zich hier in Brussel voor in te zetten. Een opt-out hierop is niet nodig. Maar Nieuw Sociaal Contract blijft fundamenteel tegen eurobonds en het loslaten van begrotingsnormen. Wij wijzen niet het hele plan af, maar heel gericht twee punten: het voorstel om 150 miljard te lenen en de begrotingsregels te versoepelen, ook voor landen die nu al te veel schulden en een te hoog tekort hebben. Dat vergroot namelijk het risico op een nieuwe en diepe schuldencrisis. Die bedreigt de bestaanszekerheid. Dan zijn landen helemaal niet meer in staat om Oekraïne te helpen. Daarom stemmen wij voor de motie-Eerdmans.”

Vrijdag aan het eind van de middag moest Dick Schoof in een Haags zaaltje toegeven dat de Europese Commissie - en dus u - wel degelijk garant staat voor die 150 miljard euro.

Hup NAVO

Minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) deed deze week een door de vaart der gebeurtenissen ondergesneeuwde uitspraak: “We zijn allemaal Gaullisten geworden.” Het is grappig dat de minister die qua formaat en temperament wel wat weg heeft van Napoleon Bonaparte zich vergelijkt met Charles de Gaulle. Maar het is zorgelijk dat – de eigendunk terzijde – Veldkamp de huidige situatie vergelijkt met die van 1966 toen Frankrijk zich uit de NAVO terugtrok (blijft jammer dat die scriptie staatsgeheim is). Zijn uitspraak lijkt op die van Dick Schoof twee weken geleden toen die opeens eigenstandig Nederlandse vredestroepen in Oekraïne toezegde. En net zoals toen rijst de vraag: is hierover wel overleg geweest in de coalitie?

Na de ongekende toestand vrijdag in het Oval Office waar met name JD Vance qua wijsneuzerij helemaal Derk Boswijk (beide zijn fopmilitairen, Boswijk cosplayt Rambo als reservist en korporaal Vance schreef tijdens zijn uitzending naar Irak stukjes als militaire PR-man) op Volodymyr Zelensky ging, lijkt een deel van Europa hysterisch te zijn geworden. Zelfverklaard “””EU-minister van Buitenlandse Zaken””” Kaja Kallas twitterde die avond zelfs dat de westerse wereld een nieuwe leider nodig heeft. In het Kremlin sloeg Vladimir Poetin zich ongetwijfeld de dijen blauw van plezier.

PVV-leider Geert Wilders houdt het hoofd wel koel. “Zonder de VS komt er geen vrede, geen veiligheidsgaranties, helemaal niets. Het is in ons belang de VS en Oekraïne weer on speaking terms aan tafel te krijgen”, twitterde hij. NAVO-chef Mark Rutte zit op dezelfde lijn: beter dat Zelensky zich wat deemoediger opstelt. De secretaris-generaal voegde daaraan toe dat hij na een telefoongesprek met Trump ervan is overtuigd dat de VS nog steeds ‘totaal’ toegewijd aan en leider van de NAVO is.

Lekker gewerkt allemaal

Een cameraploeg van de publieke omroep is zaterdag in Utrecht op het terrein van de Jaarbeurs geïntimideerd door bewakers van de Ramadan Expo. Tevens werden verslaggevers van een landelijk dagblad de toegang ontzegd. De pers had zich verzameld om verslag te doen van het bezoek van de drie omstreden islamitische predikers Mohammed Hijab, Ali Hammuda en Abu Bakr Zoud. Maar vrije nieuwsgaring bleek gisteravond dus niet mogelijk in de stad van PvdAGL-burgemeester Sharon Dijksma.

Het dubieuze islamitische drietal was vanwege homofobe en pedofiele uitspraken en een geval van pogromontkenning door Justitieminister David van Weel (VVD) en die van Asiel Marjolein Faber (PVV) de toegang tot Nederland ontzegd. Met steun van de Tweede Kamer trouwens, alleen PvdAGL, DENK en de Partij voor de Dieren waren tegen. Maar de rechter besloot anders. De ministers hadden ter onderbouwing een pakketje van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) naar de rechtbank gestuurd. Maar daar stond in dat voor twee van de sprekers niet genoeg bewijs was dat zij de openbare orde zouden verstoren.

En de ontkenner van de terreuraanval van Hamas op 7 oktober 2023 moet volgens de Coördinator – hier in een vorig leven lekker bijscheppend op een iftar - met een korrel zout worden genomen. De NCTV zegt dat de uitspraken van Hammuda in het bredere Palestijnse-Israëlische conflict moeten worden bekeken ‘waarin beide partijen desinformatie verspreiden en geweld inzetten tegen burgers’.

Hoezo (nog steeds) die voortrekkersrol

Amerika levert de vrede, Europa de troepen. Dat is de voorlopige conclusie van de elkaar razendsnel opeenvolgende diplomatieke ontwikkelingen in het Oekraïnedossier de afgelopen week. Donald Trump gaat een vredesdeal sluiten met Vladimir Poetin en Volodymyr Zelensky. Zijn kersverse minister van Defensie Pete Hegseth wil dat Europa en landen daarbuiten een vredesmacht leveren want de VS gaan daar niet aan mee doen en hoofdonderhandelaar Keith Kellog meldt zaterdagavond dat Europa (en dus de EU) niet mee mag onderhandelen over dit alles: "Meng je in het debat, niet door te klagen of je al dan niet een zitje aan tafel krijgt, maar door op de proppen te komen met concrete voorstellen, ideeën en meer te investeren in defensie." Hij echode daarmee de woorden van NAVO-chef Mark Rutte eerder deze week (die ze waarschijnlijk van Kellog zélf had gekregen. De 80-jarige Vietnam-veteraan en oud-generaal presenteerde in juni vorig jaar zijn vredesplan al aan Trump).

Minister-president Dick Schoof zei gisteren positief tegenover Nederlandse deelname aan een dergelijke (mogelijk VN, zeker géén NAVO-) vredesmacht te staan. Nederlandse boots on the ground dus, bij schermutselingen een Russische of Oekraïense bom op een rood-wit-blauwe helm. Groetjes van de leider van het PVV/VVD/NSC/BBB-kabinet. Zo, dat gaat snel.

Belastinggeld ten koste van EU-burgers

Gaat NSC-voorman in het Europees Parlement Dirk Gotink nog zijn excuses aanbieden, wilde leider van het PvdA-smaldeel in Brussel Mohammed Chahim (telg van een politieke dynastie, zijn zusje is gemeenteraadslid én verdachte in een drugs- en witwaszaak) woensdag op Twitter weten. Gotink had eind januari de indruk gewekt dat hij op een lobbyschandaal van ongekende proporties was gestuit. De Europese Commissie zou jarenlang klimaat-, milieu- en natuurclubs hebben gesubsidieerd met de opdracht om te lobbyen voor de groene plannen van ex-Eurocommissaris Frans Timmermans.

De aantijgingen zijn niet helemaal onterecht. Groene clubs en andere maatschappelijke belangengroepen krijgen al heel lang geld van Brussel om hun agenda’s en doelen te behartigen. Die centen zijn bedoeld als tegenwicht voor de bedrijvenlobby die in de Brusselse en Straatsburgse wandelgangen en krochten over diepere zakken beschikt. Maar wat deze non-gouvernementele organisaties nou precies met dat geld doen, gaat met schimmigheid gepaard. Sterker: de Europese Rekenkamer waarschuwde in 2018 al voor het gebrek aan transparantie over deze EU-subsidies voor NGO’s. Dit voorjaar komen de rekenmeesters met een nieuw rapport over de kwestie.

De kersverse Poolse Eurocommissaris voor Begrotingen en Fraude Piotr Serafin (lid van NSC’s christen-democratische Europese politieke familie EVP, de grootste fractie in het Europees parlement waar CDA en BBB ook toe behoren) zei tijdens het debat over de kwestie dat hij één en ander ook ‘ongepast’ vindt en dat de Europese Commissie scherper in de gaten zal houden waar NGO’s Europees geld voor gebruiken.

Komt het OM pas in actie als er doden vallen?

Kazernealarm in Naaldwijk iets na half twee ’s middags afgelopen vrijdag. Een zogenaamde Prio 1. Met spoed rukken blusploeg en ambulance met toeters en bellen uit. Codes flitsen over het C2000-scherm: een Officier van Dienst Geneeskundig moet als de bliksem ter plaatse komen, hetzelfde geldt voor de Adviseur Gevaarlijke Stoffen. Ook de politie snelt toe. Na aankomst bij winkelcentrum De Tuinen blijken tussen de vijf en tien mensen onwel te zijn geworden in kledingzaak H&M. Het extreemlinkse antisemitische Extinction Rebellion geeft weer eens zijn visitekaartje af.

De aanslag is gepleegd met boterzuur. Een goedje dat stinkt als de neten, maar ook gevaarlijk is: het kan leiden tot onder meer ademhalingsproblemen, brandwonden en oogletsel. In het AD – de krant was met verslaggever en fotograaf embedded in de groep aanslagplegers, een dubieuze interpretatie van het journalistieke bedrijf – valt te lezen dat XR de actie beschouwt als ‘een try-out’. Dat belooft weinig goeds. Dit keer was het overzichtelijke Naaldwijk doelwit, bij herhaling in bijvoorbeeld het veel grotere Utrechtse Hoog Catharijne of de Amsterdamse Bijenkorf - helemaal als paniek uitbreekt - is de ramp niet te overzien.

Dezelfde week werd in de Tweede Kamer gesproken over een algeheel vuurwerkverbod. Dat komt er nu niet maar de VVD is bijna door de pomp waardoor een Kamermeerderheid gloort. Van links tot rechts waren de partijen het in ieder geval eens dat het gooien met cobra’s en het afschieten van vuurpijlen op politie, brandweer, ambulancebroeders en andere hulpverleners onacceptabel is.

De grootste schandvlek op het kabinet

Het meest onbevredigende debat in de Tweede Kamer afgelopen week was dat met minister van Onderwijs Eppo Bruins (NSC) over de veiligheid op de universiteiten. Joost Eerdmans (JA21) had het debat aangevraagd na die hete mei vorig jaar toen in academisch Amsterdam verschillende pro-Palestijnse veldslagen plaatsvonden (schade: 4 miljoen euro) en schermutselingen volgden op de universiteiten van Rotterdam, Nijmegen, Utrecht, Wageningen en Leiden. Joodse studenten en medewerkers voel(d)en zich niet veilig, vaak werd het antisemitisch vuurtje aangewakkerd door ándere studenten en medewerkers. Uit recent onderzoek blijkt dat deze antisemitische vijandigheid op de universiteit een blijvend probleem is.

Dat het debat, al een half jaar eerder aangevraagd, pas donderdagavond plaatsvond, deed niets af aan de actualiteit. Tijdens de vergadering dringt het nieuws tot de plenaire zaal door dat docent van de Nijmeegse Radboud Universiteit Harry Pettit (die kent u) zich dusdanig heeft misdragen dat (slechts) 13 studenten en docenten aan de bel hebben getrokken. Zo had Pettit naast zijn gebruikelijke 'Fuck Israël', studenten die het met hem oneens zijn nu ook betiteld als 'genocide-aanhangers'. Iets wat bepaaldelijk niet bijdraagt aan een veilige werk- en lesomgeving. Maar op compassie van het bestuur van de Radboud hoeven de klagers niet te rekenen. Hallucinante zin uit het courantenartikel die avond: "De universiteit benadrukt dat medewerkers zoals Pettit een eigen mening mogen hebben."

Plus: Laat collega Halsema Trump het Rijksmuseum zien?

Bizarre ingezonden zaterdagbrief in de courant: een burgemeester die zich keert tegen de NAVO-top op 24 en 25 juni in Den Haag. Het leek een grap maar de partijloze BM van Vijfheerenlanden  - een grote fusiegemeente ten zuiden van Utrecht - Sjors Fröhlich gooide zijn column voor maximaal resultaat (ongetwijfeld tot woede van VOLT, fuck VOLT) op Twitter. Het bleek echt te zijn.

Fröhlich trapt zijn briefje af met: “Laat ik het toch maar eens zeggen: ik vind het van de gekke dat de grote Navotop deze zomer in Nederland wordt georganiseerd.” Een jaren 50 taalgebruik dat volledig past bij zijn NCRV-achtergrond, de omroep waar Fröhlich begon toen zijn collega Dick Passchier miljoenen kijkers aan de buis gekluisterd hield met zijn live-verslag van het bloemencorso. De burgervader vindt de conferentie, die volgens hem 100 miljoen euro kost, te duur. “Je kunt met dit bedrag ook 200 jaar de landelijke Sinterklaasintocht organiseren”, provinciaalt hij erop los. Ook hekelt hij de inzet van 27.000 agenten en het evenement zou louter om ‘prestige’ draaien en een feestje voor NAVO-chef Mark Rutte zijn.

Het lijkt erop dat Fröhlich zichzelf in de kijker wil spelen, zoals veel burgemeesters (hoogdravende Nieuwjaarstoespraken van Halsema en Dijksma, de burgemeester van Groningen over asielbeleid voordat hij een autorukker bleek te zijn) zich de laatste tijd met van alles en nog wat bemoeien behalve hun bestuurlijke taken.

Verdiept heeft Fröhlich zich in ieder geval niet in de kwestie want het is al sinds de zomer van 2023 bekend dat Nederland de top in Den Haag (Apeldoorn, Maastricht en Rotterdam visten achter het net) gaat organiseren en dat deze vergelijkbaar zo niet groter zal zijn als de nucleaire top in 2014. Ditmaal komen er 8500 gasten, onder wie 45 regeringsleiders, inclusief de kersverse Amerikaanse president Donald Trump.

Maar twitteren is iets anders dan met poen een referendum beïnvloeden

In de aanloop naar het referendum over het EU-associatieverdrag met Oekraïne in 2016 bleek een omstreden miljardair, eerder veroordeeld voor handel met voorkennis, zich te mengen in wat een Nederlands democratisch feestje had moeten zijn. De Amerikaans-Hongaarse George Soros had 200.000 euro gestort in de campagnekas van Stem voor Nederland, de organisatie die zich hardmaakte voor een ‘JA’. Deze club werd geleid door Joshua Livestro, een voormalig adviseur van Sarah ‘Crazy’ Palin en de oprichter van het extreemrechtse nepnieuwsweblog DDS. Hij verspreidde in zijn nieuwe rol de desinformatie dat tegenhanger GeenPeil in de zak van het Kremlin zou zitten.

Later dat jaar lekte uit dat Soros tussen 2009 en 2014 minstens 4,9 miljoen euro had overgeboekt aan Nederlandse stichtingen, goede doelen en denktanks. Waaronder ProDemos en KiesKompas (die in verkiezingstijd allebei een stemwijzer uitbrengen) en de pro-Europese studentenvereniging AEGEE, die in vrijwel alle Nederlandse studentensteden aanwezig is.

In de tussentijd had Soros ook nog een afspraak met minister-president Mark Rutte proberen te maken, ontdekte Pieter Omtzigt (kritiek op Soros werd toen nog niet als antisemitisch geframed). De premier hield de boot gelukkig af, het Torentje bleef voor de miljardair gesloten.